ئەکادیمیستی ئیرەییبەر
مێژووی مرۆڤایەتی شاهیدی چەندین پەتای وێرانکەر بووە، لە تاعوونی ئەسیناوە کە شارستانێتێکی هەژاند، تا دەگاتە (مردنی ڕەش 1347-1351) کە کیشوەرێکی تاریک کرد. بەڵام پەتایەکی لەوانە سەختتر و میکرۆبێکی مه‌ترسیدارتر هەیە، کە بەبێدەنگی لەنێو هۆڵە پیرۆزەکانی زانستدا ڕیشەی داکوتاوە، نەخۆشییەکی ڕۆحیی کوشندە، کە هیچ پزیشکێک دەرمانی بۆ نادۆزێتەوە، ئه‌ویش (ئیرەییی ئەکادیمی)یە. ئەم دەردە لە هەموو ڤایرۆسێک…
دەیخوێنمەوە
مێژوو له ڕێگه‌ی نوکته‌وه
گەشتێک بۆ بیستنی دەنگە ونبووەکانی مێژوو کاتێک ناوی (ڕۆمای کۆن) دەهێنرێت، زەینی زۆربەمان یەکسەر بەرەو وێنەگەلێکی دیاریکراو دەچێت، کۆڵۆسیۆم (شانۆی بازنه‌یی)ی خوێناوی، سەربازە ڕێکپۆشەکانی سوپا، ئیمپراتۆرە شکۆدارەکان، وتارە ئاگرینەکانی سیسرۆن لە ئەنجومەنی پیران و ئەو یاسا و ڕێسا تۆکمەیەی کە بناغەی ژیاری خۆرئاوای داڕشت. ئەمە ئەو پانۆراما گەورە و فەرمییەیە کە مێژوو بۆی کێشاوین، داستانێکی…
دەیخوێنمەوە پێکەنینی یۆنانی
تاکوو ئێستا، ئەو کتێب و لێکۆڵینەوانەی لەبارەی مێژووی پێکەنینەوە نووسراون، لە زانکۆکانماندا وەک پێویست ئاوڕیان لێ نەدراوەتەوە و نەخراونەتە بەر باس و توێژینەوەوە. بۆیه به گرنگمان زانی وردتر له‌و کایه‌دا ڕۆ بچین و هه‌ڵوێسته له‌سه‌ر یه‌کێک له گرنگترین ئه‌و به‌ر‌هه‌مه بنه‌ڕه‌تییانه‌ی ئه‌و بواره بکه‌ین. ئاشکرایه له دوای باختینه‌وه یه‌کێک له‌و کتێبه گرنگانه‌ی ده‌رباره‌ی مێژووی پێکه‌نین…
دەیخوێنمەوە لە گاڵتەوە بۆ بەڵگەنامە
هەرچەندە پێکەنین هەمیشە لە پەراوێزی مێژوودا دانراوە و بۆ بوارەکانی ئەدەب، هونەر و دەروونناسی جێهێڵراوە، بەڵام میخائیل باختین لە کتێبی (کاره‌کانی فڕانسۆ رابلێ و که‌لتووری میللی له سه‌ردمی ناوه‌ڕاست و سه‌ره‌تای ڕێنیسانسدا) شۆڕشێکی مەعریفیی ڕاستەقینەی بەرپا کرد، کاتێک پێکەنینی بۆ چەقی گوتاری کەلتووری و تێگەیشتن لە خودی مێژوو گەڕاندەوە. لە بەشی یەکەمی ئەم کتێبەدا، بە…
دەیخوێنمەوە مێژووی پێکەنین
پێکەنین، ئەو کاردانەوە مرۆیییە سروشتی و گشتگیرەیە، کە لە سپێدەی مێژووەوە وەک بەشێکی دانەبڕاو لە ژیانی ڕۆژانەی مرۆڤەکان بوونی هەبووە، زۆرجار وەک بابەتێکی لاوەکی و کەمبایەخ لە توێژینەوە مێژوویییەکاندا لێی ڕوانراوە. بەڵام، ئایا بەڕاستی پێکەنین هێندە سادە و بێواتای مێژویوییە؟ ئایا دەکرێت مێژوویەک بۆ پێکەنین هەبێت، کە گێڕانەوەی تەنها پێکەنینەکانی مرۆڤ نەبێت، بەڵکوو گوزارشت بێت…
دەیخوێنمەوە مێژووی گریان
زیاتر لە دوو دەیەیە بواری گریان وەک یەکەیەکی توێژینەوەی مێژوویی و وەک بەشێک لە ڕەوتێکی فراوانتر لە مێژووی کەلتووری و سۆزداریدا دەرکەوت، ئەم مێژووە تەنها هەوڵ نادات لەوە تێبگات، کە مرۆڤەکان لە ڕابردوودا چییان کردووە، بەڵکو هەوڵ دەدات ئەوە ئاشکرا بکات، کە (هەست)یان بەچی کردووە و چۆنیان دەربڕیوە. بەم پێیە (مێژووی گریان) دەچێتە چێوەی گۆڕانکارییەکی…
دەیخوێنمەوە مێژووی سۆزەکان
سۆز و مێژوو… ئاوێزانبوونێکی پێویست کایەی مێژوونووسی لە کۆتایییەکانی سەدەی بیستەمەوە، گۆڕانکارییەکی قووڵی مەعریفی بەخۆوە بینی، کە سەرنج و گرنگپێدانەکانی لە بونیادە گەورەکانەوە بۆ ئەزموونە تاکەکەسییەکان و لە گێڕانەوە گشتگیرەکانەوە بۆ گێڕانەوە تایبەت و ڕۆژانەیی و هەڵچوونەکان گواستەوە. لەم ناوکۆیەدا (مێژووی هەستەکان) وەک پانتایییەکی نوێی توێژینەوە دەرکەوت، ئامانج لێی تێگەیشتنە لەوەی کە مرۆڤ چۆن هەستەکانی…
دەیخوێنمەوە هێز و مێژوو
ئەم بابەتە شیکارییەکی عەقڵانی و زانستییە دەربارەی ڕۆڵی هێز – بە شێوە جۆراوجۆرەکانی (سەربازی، ئابووری، میدیایی و کەلتووری)- لە نووسینەوەی مێژوودا، ئەوەش لە ناوکۆی گۆڕانکارییە جیۆپۆلەتیکییە هاوچەرخەکاندا، بەتایبەتیش پەرەسەندنی جەنگی نێوان ئێران و ئیسرائیل. بۆیە لێرەدا هەوڵ دراوە، لەوە بکۆڵرێتەوە، کە چۆن زلهێزە گەورەکان نەک تەنها واقیعی سیاسی و سەربازیی پێک دەهێنن، بەڵکوو بە قووڵی…
دەیخوێنمەوە