دەنگێ ک لیمەو نیەود
کەمەربەنەگە سفت جەڕانۊدەمەو. خوەم سفت لکانۊمە سەندەلیەگەوە. رێ پاش و پێشە لیم بڕیاۊد.
هەنای لە مەدرەسە هاتیمنەو، دە دوازە دۊەت و کوڕ بۊمن، رێ مەدرەسەگە تا ماڵ ئیمە هڵایە هەفت هەیشت دەقە بۊ. ئەمانێ دیەکەی کۊەسانی و ناهامارێگ داشتیمن. هەنای رەسیمنە لێوار چەمەگە ک لێ بپەڕیمنەو، لافاوەگە فرەترەو بۊ و نەوێرسیمن بەیمن لە لێ. جاران ک هەوا خوەش بۊ لە بان پەڕنگەگانا دایمنە لێ و رەی بۊایمن. لافاو کۊەسانەیل بانتر یەکەو گرتۊن، وەرە وەرە پسای شەسێ فرەترەو بۊ. لەو دەس چەمەگەوە چڕێنەو پیمان:
– نزیکەو مەون، لافاوەگە خەتەرە، بچن وە بان پیەڵەگەی خوارا بکەنەو ئێ دەس.
کەفتیمنە لێو چەما وەرەو خوار ئاوای. تا دەنگ نەڵەتەی هات، هەر کاممان لە کووڵەسۊکێ، لە ژێر سانێ یان لە ژێر داری خیپ خوەمان کردیمن و نز لە خوەمان بڕیمن. دڵ کەفتۊدە دەرۊنم. چەوەیلم بەسام، دەنگ قیژەیگ هاتە گووشم. نەوێرسم چەوەیل هڵاڵم و بزانم دا لە کاممان! وە یە فکر نەکردم ک ئڕا دەنگ تەقەی نەهات! هڵایە دەقەی کەم یا فرە گوزەریا؛ دەنگ تیارە نەما. هەرکەس لە جی هشارگەی دا و دەر. منیش هەنای لە ژێر سانەگە وە زگەخشی خوەم کڕانمەو دەیشت، جی وە جی چەو ئڕا واران گل دام. قیژەی واران لە گووشم ئاشنا بۊ. بغز و ترس تمام ئازای ئەنامم داگرتۊد و وە ئەنووێگەو وەتم:
-ئەنۊ واران!
گشت گووشەقوڵاخ بۊن! دیار بۊ ک ئەوانیش فرە ترسیانە و قیژەی واران ئڕا هیچکەس نائاشنا نەبۊ. هەیبەت هاوکڵاسم لە ناکاوا دەنگ بەرزەو کرد و وەت:
– کوڕەیلەگە! حەسەنیش نیەسەی!!!
تماشای لێو چەم وەرەو خوار کردیمن، دیمن لە سەد متر ئەو خوارتر حەسەن پسای وە لوو چەما وە هەڵەدوان تاوێ دەوێ و تاوێ وسێدەو و تماشا کەی و ئاشاسە لێ بڕیایە. لە شوونێ نایمینە دەوا:
-حەسەن حەسەن بووسیە، بووس، بووس…
هەلای حەسەن کردیمن. لە شوون دەوین فرەیگ تەقیایمنە پێیا. دەس ناۊدەو گیری، ئەسر وە شەش پەلگی وە چەویا هات.
– حەسەن ئازاید؟
– ئڕا دەرچید
– مەر نیەزانی هەنای تیارە تێ بایس خوەمان بشاریمنەو
– ئەنۊ واران
– حەسەن بم لهلید خوو نیایە لەیوا وانگ هڵاڵید! کوورەد زامدار بۊە؟
بغز و ترس رێ نێیا وە حەسەن ک قسە بکەی و تەنیا کلک وەرەو لافاوەگە دڕا کرد. لێ نەڕەسیمنەو. لەینووا حەسەن نا دەوا وە لوو لافاوا، ئیمەیش بدەو لە شوونێ. لە کەمار چەم، کیفە گوونینیەگەی لە لق لاوماڵکێ گیر کردۊد. گیانم نیشتە رکیان، ئرمێسم وە بێمیارا هاتەو خوار. دۊەتەیل هاوکڵاسی قیژانن و هاوار کردن.
لەی ئانە چرچگیامەو. لادەسیەگەم وە بووڕێگەو تماشام کرد. خوەم نەشکانمەو، لەی ئانە مێواندارەگە رەد بۊ و وەتم: بێزامەت لێوانێگ ئاو.
چرچگیان و ترس بەشێگ لە هەبۊن منە، فرە جار وەل خوەما فکر کەم، ئەگەر ترس لە من بسێنی، چۊن ژیەم. فرە جار حەسرەت خوەم خوەزیا لەیوا نەۊاتیام، وەلێ مەگەر بوود کەسێ ک وەل ترس و چرچگیانەیل داڵگێیا وە دی بای، بتوانێ وە بێترس هەڵکەی؟!
گاجار ئاسمان توای بەیدە ملما، هانام ئەو لای کەس نیەچوود. نە تۊەنم هاوار بکەم، نە تۊەنم پل خوەم بەم.
هەنای دەس کردمە قسە کردن و بۊمە خاوەن زوان، توانسم داخوازیەیلم وە زوان بارم، پسای ترسەیل لە گیانم کەمەو بۊن. یە گەوراترین چشتێ بۊ ک منیش لەوای مناڵەیل هاوجلووس خوەم لە مناڵیا لێ بەهرەمەند بۊم. زوانێ ک ئڕا هاوارم بۊ. یەکم جارێ ک چۊ خەو ها هۊرم و هێمانیش هەر تێدەو رێیم، شەوێگ بۊ ک ئاسمان پسای خز کرد و هەیمەی فرەیگ وەلما نێیاشت. دەس و پایلم لە کار کەفتۊن، پەنا بردمە زوان، زوانێگ ک تازە لە ناو دەمم پسای جی خوەیەو کرد و گل خوارد. ئەمانێ ئەویش دەس نا سینگمەو و گریە بەساۊد. ئاسمان نزیکترەو لیم بۊ، هڵایە هەیمەیێ کەمتر لە هەفت گام بۊ! چێمەو وە زگ داڵگ تەنیا رێیێگ ئڕا رزگارییم بۊ. پەلام بردمە داڵگم. دەسەیل و پایلم رەو نەکردن. هەنای داڵگم تواس بارێدەمە دی، تیارەیل هاتنە بان سەر ئاوای و بمەیل فرەیگ وەشانن، خەڵک رەو کردن، گشت رەو کردن، گەورا و بۊچگ لە بنار کۊە چێنەو بان، هەر کەس لە هۊرشەی گیان خوەی بۊ، گشت رۊ لە کۊەسانەیل بەرز و نەوەڕێ لە جمیان بۊن. داڵگم ژانێ گرت و کەسێ نەبۊ ک بایدە هانای و من وە دی بام. گاهەس فرە چشت دەس داۊنە دەس یەک ئڕا یەگ بامە دی یان نامە دی، نیەزانم کامێیان راسە. وەلێ خاس زانم لەو دەمە خوەم فرەتر هشار کردمە و نەتواسمە ئەو جی ئارامە لە دەس بەم، هەرچەن بەرخوەدانم بێوەلیفەت بۊە. تەقەی فرەیگ ژنەفتم، وەل چرچگیان داڵگما، پل خواردم و ژێر بان بۊم. وەرەنیسک داڵگم و هناس کیشانێ جەڕمەو دا، چەوێگ نێیاشتم هڵاڵم. دەس و پایلم نەجمیان و هەر جار وەل تەقەی تووپ و بما، چەوەیلم فرە تر بەسام، باوجی چەوێگ نێیاشتم بۊنم. دنیا تەم و مژ بۊ.
زوانم گل نیەخوەی ک گیان کەنین داڵگم باس بکەم، هاتێ هەر لەو جەڕاودان داڵگمە بوود ک ئیسە لەیوا زوانم هیچ نیەڵوڕێ و نیەتوانم قسەیلم بکەم. ئاوەیشە لە ئاوای پەڕ نێیا. شەو هەڵات، پیاگەیل ئاوای هاتنەو ئڕا دیەکە ک خواردەمەنی ئڕا ژن و زاڕووێیان بوەن. لەی وەخت سەکامەتییە، گشتیان پۊل کردنە قەیما و فرە کەیفخوەش بۊن ک منیش کەسێگ لە جنس خوەیانم و لە وەخت شەڕ لەوای خوەیان تۊەنم بەم لەی قەی سوار، ئەمانێ ئەوان هیچ وەخت فکر وە یە نەکردن ک شەڕ هەمیشە لە ناو مێژگم خڕ خوەی و ئەو هەمیشە گامێگ ها نوای من.
لە پەنجەرەی بانەو تماشای سرووشت ژێر پام کردم؛ مەلافەی لە مەخمەڵ سەوز کیشاسە مل وڵاتا. چێمە ناو ئەورەگانەو و لە دنیای خوەم گوما هاتم. ئاو لیوانەگە هەڵقوڕانبۊم. لیوانەگە لە دەسم کەفتبۊ و تەقەیل فرەیگ لە ناو مێژگم ئاسایش لیم بڕۊن…
هێمانێ وە بان ئەورەگانەو بۊم، پسا فرەتر لە زەوی کەنیام. زەمین وە ڕاسی جی خاسێگ ئڕا من نییە. تواسم زۊتر بچمە دنیایگ تر؛ نە ئاسمان و نە زەۊ، هیچکامیان نەۊنم، نە زەۊ خڕێدەمەو خوەی نەیش ئاسمان ئاسایش دەێدە پیم، ئەگەر باڵەیل ئاسنینێگیش بیاشاتام و باڵەو بگرتیام، ئاسمان خوەی لێو نا زەۊەو و نە تەنیا باڵەیلم شکان، بەڵکوو وە سڵتان سەریشەو دوجارە دایەم لە بان زەوی سییە. لە وەرمیش نەچێ ک لە ناوەی زەوی و ئاسمانە هەڵکەنیەم، گاجار فکر کردم هەم ئاسمان و هەمیش زەوی ئێ وڵاتە نفرین کریایە، گاهەس ئاسمان وڵاتەیل تر، دنیا لە ئایەم نەکەنە سوو گونووژێگ و پەلامار کەس نەیەن. لەی ئانە لە ناو ئەورەگان نەمەنەم. ئاوایەیل خوار پام لیم کەفتنەو دەر. بڕ بڕ ئایەم لەوای مووریژ وە کەم جادەیگ له ژێر پامانا پسای ژاو هڵاوردن و لەیوا دیار بۊ ک رێ کەن. چەوم خاس نەڵوڕیان. پسای لێیان نزیکەو بۊمن. قیڕانم و وە دەنگ لاڵکیان و قاڵ کردنەو چڕێمەو خەلەبانەگە: نەکوش نەکوششششششش. واران گونا دێرێ…
: “Sehr geehrte Damen und Herren, herzlich willkommen am Münchner Flughafen. Ortszeit ist 15:45.” [1]
کەمەربەنەگە سفت جەڕانێیەسەمەو. گەرمای لەش داڵگم سەیوان و پەناگەی منە. دو نەفەر وە زوور پسای لە داڵگم جیامەو کەن و خوازن بارنەمە دنیای خوەیان.
مونیخ، نوڤامبر ٢٠١٩
[1] خانمەیل و ئاغەیل هەنین، فرە خوەش هاتینە وە باڵەفڕگەی مونیخ، کات : ٤٥: ١٥