ئەدەب و هونەر لە تێڕوانینی ‘ژان پۆل سارتەر’دا
خەیاڵ هەڵاتنە لە واقیع ژان پۆل سارتەر بە پێچەوانەی فەیلەسووفەکانی کلاسیکی یۆنان، بە شێوەی زارەکی یان لە ڕێگەی گوتارەکانییدا بە ناو جیهانی فەلسەفەکەی پەلکێشمان ناکات. سارتەر بەردەوام دەنووسێت، ڕەنگە تاکە فەیلەسوفی سەدەی بیستەم بێت کە بەو شێوە فراوانە هەزاران پەڕەی دەستنووسی لە دوای خۆی بەجێ هێشتبێت. سارتەر بە درێژاییی تەمەنی هەرگیز بیرۆکە قووڵە فەلسەفییەکانی لە…
دەیخوێنمەوەکرۆکی ئەندێشەی سارتەر لە فەلسەفی بوونخوازیدا
قوتابخانەی ئێگزیستانسیالیزم یان بوونخوازی بە کۆمەڵێک تایبەتمەندیی سەرەکی لە قوتابخانەکانی پێش خۆی جیا دەکرێتەوە. یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی قوتابخانەکە، بڕینی سنووری فەلسەفە و دزەکردنێتی بە ناو جیهانی ئەدەبدا. بوونخوازی ڕەنگە تاکە قوتابخانەیەکی فەلسەفی بێت کە لە ئاستێکی باڵادا بە ناو ئەدەبیاتدا ڕۆ چووە و زۆر بەوردی تیۆرەکانی تێدا بەرجەستە کراوە. لەناو فەیلەسووفەکانی ئەم قوتابخانەیەدا ژان پۆل…
دەیخوێنمەوەماهییەتی مرۆڤ لە فەلسەفەی بوونخوازی سارتەردا
«مەرگ ئاگاییەکی تایبەتی مرۆڤە» ژان پۆل سارتەر، لە ڕێگەی فەلسەفەی بوونخوازییەوە، مرۆڤی لە جۆر و شێوازەکانیتری بوون جیاکردەوە. ئەو بوونی بۆ (بوون-بۆ-خۆ) کە ئاماژەیە بۆ کەلوپەل و بابەتە سروشتییەکان، (بوون-لەناو-خۆدا) کە پەیوەستە بە مرۆڤەوە و هەروەها (بوونی-ئەوانیتر) کە باس لە پەیوەندی نێوان مرۆڤەکاندا دەکات، دابەش کرد[1]. لە فەلسەفەی سارتەردا، تەواوی جۆرەکانیتری بوون وەک، دار و…
دەیخوێنمەوەبەکاڵابوونی مرۆڤ لە فەلسەفەی بوونخوازی سارتەردا
بەکاڵابوونی مرۆڤ لە فەلسەفەی ژان پۆل سارتەردا پەیوەندی ڕاستەوخۆی بە بوونی (کەسانیتر)دا هەیە. هەرچەندە سارتەر لە کتێبی (بوون و نەبوون)[1]دا کەسانیتر وەک پێویستییەک بۆ ناسینەوەی بوونی خۆی وێنا دەکات، بەڵام لە هەمان کاتدا وەک بەربەستێک لە هەمبەر ئازادی مرۆڤەکاندا دەبینێت. کاتێک ئەویتر لە من دەڕوانێت خۆی وەک سوبێکتێک (Subject) و منیش وەک ئۆبێکتێک (Object) بەرجەستە…
دەیخوێنمەوەبوونی (کەسانیتر) لە فەلسەفەی بوونخوازی سارتەردا
بوونی کەسانیتر دۆزەخە! ژان پۆل سارتەر (١٩٠٥-١٩٨٠) بە یەکێک لە گرنگترین بیریارانی سەدەی بیستەم هەژمار دەکرێت، کە لە پاش جەنگی جیهانی دووەمەوە، زۆرێک لە بزوتنەوە ئەدەبی و سیاسی و هونەرییەکانی ئەوروپا لە ژێر کاریگەری بیروباوەڕە و فەلسەفە بوونخوازییەکەیدا سەریان هەڵدا. سارتەر لە ساڵی (١٩٤٤)دا بە نووسینی کتێبی (بوون و نەبوون [١]) تێروانێکی نوێی لە هەمبەر…
دەیخوێنمەوە