ئایا هیچ شتێك گرنگه؟
ئایا دهكرێت بڕیاره ئهخلاقییهكان دروست یان ههڵه بن؟ و ئایا ئهخلاق له جهوههرییدا به بابهتێكی خودی پهتی دادهنرێت كه تاكهكان ههڵیدهبژێرن، یان پێدهچێت پهیوهندیدار بێت به كولتووری ئهو كۆمهڵگایهوه كه مرۆڤ تێیدا دهژیی؟ دهشێت ههر ئێستا گهشتبین به وهڵام. له سییهكانی سهدهی ڕابردوهوه ئهو ڕایه باوه بهسهرچوو، كه لهنێو فهیلهسوفهكاندا ههبوو، بڕوای وابوو كه بڕیاره…
دەیخوێنمەوەبههای خاڵه شینه كزهكه
فهیلهسوفی سهدهی ههژدهی ئهڵمانی ئیمانوێل كانت دهڵێت: “دوو شت ههن هزر پڕ دهكهن له ترس و سهرسامی كه ههمیشه تازه دهبنهوه و بهردهوام دهبن، كاتێك بهردهوام بیری ئێمه به خۆیانهوه سهرقاڵ دهكهن؛ ئاسمانی پڕ ئهستێره له سهرووی منهوه، لهگهڵ یاسای ئهخلاقی له ناو مندا”. ئهمساڵ كه یادی چوارسهد ساڵهی یهكهمجار بهكارهێنانی تهلهسكۆبه لهلایهن گالیلۆوه، دانرا…
دەیخوێنمەوەئهخلاقی بێ خودا
ئایا ئایین پێویستییهكه كه ئهخلاق دهیخوازێت؟ زۆر كهس وای دهبینن كه ڕهتكردنهوهی ڕیشه خوداییهكهی ئهخلاق نهنگییه، بهڵكوو كوفریشه. ئهوهی ههستی ئایینی بۆ دروستكردووین بوونهوهرێكی ئاسمانییه، یاخود له ڕێنماییهكانی ئایینێكی ڕێكخراوهوه به دهستمان هێناوه. له ههر یهك لهو دوو حاڵهتهدا، ئێمه ئایینمان پێویسته بۆ سهركوتكردنی ڕهزیلهتهكانی سروشت. به وهرگرتن له كاسرین هیبۆرن له فیلمی شاژنی ئهفریقی،…
دەیخوێنمەوەئایا ئێمه ئامادهین بۆ “حهپی ئهخلاق”؟
له ئۆكتۆبهری ڕابردوودا، له شاری فوشانی چین، ئۆتۆمبێلێكی بارههڵگر كچۆڵهیهكی منداڵی دوو ساڵانی كرد به ژێرهوه. شۆفێرهكه نهوهستا. له حهوت خولهكی دوای ئهوهشدا، به پێ یان به سواری بایسكیلهكانیانەوە زیاتر له دهرزهنێك خهڵك به لای ئهو منداڵه بریندارهدا تێپهڕبوون. پاشان ئۆتۆمبێلێكی دیكه منداڵهكهی شێلا. له كۆتاییدا ئافرهتێك منداڵهكهی ڕاكێشایه قهراخ شهقامهكه. پاشان دایكی گهشت. منداڵهكه…
دەیخوێنمەوەئایا پێشكهوتنی ئهخلاقی هاتۆته ئاراوه؟
دوای تێپهڕبوونی سهدهیهك كه تێیدا دوو جهنگی جیهانی به خۆیهوه بینی، هۆلۆكۆستی نازی، گۆلاگی ستالین، كێڵگهكانی كوشتنی كهمبۆدیا، بهم دوایانهش كردهوه دڕندانهكانی ڕواندا و ئێستاش دارفۆر، ئهستهم بووه بتوانین بهرگری لهو بڕوایه بكهین كه له ڕووی ئهخلاقییهوه پێشدهكهویین. لهگهڵ ئهوهشدا، ڕاپرسییهكان ئاماژه بهوه دهكهن كه زۆرینهیهك له سهرتاسهری جیهانهوه ئیدی ناداپهروهری نهتهوهیی و ئیتنیكی و…
دەیخوێنمەوە